Kan pianobladmuziek ook voor andere instrumenten gebruikt worden?

Piano bladmuziek en partituren zijn beschikbaar voor bijna elk muziekstuk dat er is.

Of het nu klassiek, modern, pop, rock, romantisch is… overal is er bladmuziek voor de piano. De vraag rijst echter of je deze bladmuziek ook voor andere instrumenten dan de piano kunt gebruiken.

Kan pianobladmuziek ook voor andere instrumenten gebruikt worden?

In de regel kan pianobladmuziek zonder meer gebruikt worden. Hogere instrumenten kunnen de treble clef volgen en lagere instrumenten de bass clef en de respectieve partij spelen. De noten voor een paar instrumenten (bijvoorbeeld trompetten, klarinetten, altviolen) moeten echter getransponeerd worden.

Natuurlijk is dit slechts het korte antwoord.

Als je ook wilt weten hoe je de pianobladmuziek voor je instrument precies kunt gebruiken, waar je rekening mee moet houden en hoe je je instrument snel en gemakkelijk kunt transponeren (als dat nodig is), dan ben je hier op de juiste plaats.

Hoe wordt pianomuziek geschreven?

Over het algemeen wordt pianobladmuziek in 2 regels geschreven.

Dit is betrekkelijk uniek, want de piano is een van de weinige instrumenten waarop je zo veel noten tegelijk kunt spelen.

In het algemeen wordt de bovenste regel in treble clef geschreven en de onderste regel in bass clef.

In de meeste eenvoudiger stukken speelt de rechterhand (treble clef) de melodie en de linkerhand (bass clef) de begeleiding, bijvoorbeeld in de vorm van akkoorden.

Belangrijk: Als je vanaf de baspartij van de piano een lager instrument wilt spelen, mag je alleen delen van akkoorden spelen.

Je moet dus de rechterhand (bovenste regel) uit de pianopartituur spelen als dat mogelijk is, als je instrument dat toelaat.

Als je meer wilt leren over piano-notatie, kun je deze video bekijken:

Hoe kan ik piano-notatie gebruiken voor andere instrumenten?

Allereerst moet je natuurlijk kijken in welk klankbereik je instrument zich bevindt:

Als je hoger speelt, kun je je eenvoudig oriënteren op de rechterhand en dus op de bovenste lijn van de noten.

Als je lager speelt, kun je je oriënteren op de basnoten in de linkerhand, maar dan speel je vaak alleen de akkoorden en de begeleiding.

Daarom moet je nadenken over wat je precies wilt spelen. Als je bijvoorbeeld een baspartij speelt in een band of orkest, kun je je gemakkelijk oriënteren op de linkerhand van de piano.

Maar als je alleen speelt, wil je waarschijnlijk eerst de melodie spelen.
Om dit te doen moet je eerst nagaan welke hand de melodie speelt (99% van de tijd is dat de rechterhand).

Zoals ik al zei, als je een hoog instrument bespeelt, zul je helemaal geen moeite hebben je eenvoudigweg te oriënteren op de melodie in de rechterhand (bovenste lijn).

Als je een lager instrument bespeelt, kun je de noten ofwel eenvoudig overzetten in bass clef zoals dit, of, om in de juiste toonaard te blijven, schrijf je de noten in treble clef “een regel lager” en zet er dan een bass clef voor.

Voorbeeld:

De “E” staat in de treble clef waar de “G” in de bass clef staat.

De “C” staat in de treble clef waar de “E” in de bass clef staat.

De “A” in de treble clef is waar de “C” is in de bass clef.

Op deze manier kun je snel je noten van treble clef in bass clef veranderen. Maar voor welke instrumenten is dit überhaupt nodig?

Welke instrumenten spelen in het linkerhand bereik van de piano?

• Basgitaar
• Trombone
• Tuba
• Bas saxofoon
• Cello
• Basklarinet
• Contrabas

Zoals je ziet zijn het vooral de basinstrumenten die spelen in het bereik van de basnoten van de piano.

Wanneer moet ik de pianonoten transponeren?

Niet alle instrumenten hebben dezelfde grondtoon. De piano heeft dezelfde notatie als bijvoorbeeld de viool, cello, contrabas (strijkers), trombone, tuba, fluit (blazers), gitaren, bassen en vele andere.

Er zijn echter ook een aantal instrumenten waarvoor je de pianonoten moet transponeren.

Voorbeelden zijn sommige trompetten, klarinetten, altviolen (C clef), saxofoons en vele andere instrumenten.

Het aantal halve tonen waarmee je persoonlijke instrument getransponeerd moet worden hangt echter af van de specifieke constructie.

Zo zijn er trompetsoorten die niet getransponeerd hoeven te worden en trompetten die dat wel moeten.

Om te weten te komen of en hoe je je instrument moet transponeren, moet je op internet zoeken naar je instrument (merk + model).

Kan ik samen met anderen van pianobladmuziek spelen?

Zoals ik al kort zei, kun je ook pianopartituren gebruiken om samen met anderen te spelen.

Dit is vooral leuk als je in een ensemble speelt dat zowel bas- als melodie-instrumenten bevat.

Voorbeelden van goede ensembles en bands:

In de klassieke muziek is bijvoorbeeld een typisch strijkkwartet geschikt: 2 violen, een altviool en 1 cello. De violen kunnen de melodie spelen, en de altviool en cello spelen samen de linkerhand, de begeleiding.

Voor rockbands, bijvoorbeeld, is een samenspel van 2 gitaren (lead en rhythm) en een bas geschikt. Hier kan bijvoorbeeld de lead gitaar de rechterhand (melodie) spelen en de ritmegitaar, samen met de bas, de begeleiding.

Voor koperblazers is bijvoorbeeld een ensemble van trompetten, trombones en een tuba geschikt: de trompetten kunnen de melodie spelen, terwijl de trombones de begeleiding spelen en de tuba lage noten.

Vooral als je met een band of een ander ensemble speelt, is het belangrijk dat je de noten overal hetzelfde transponeert.

Anders klinkt het niet goed, want je speelt een heleboel ongewenste disharmonieën.

Het is ook belangrijk dat je instrument gestemd is. Als je wilt weten hoe je je elektrische gitaar correct kunt stemmen, kun je gemakkelijk op deze link klikken.

Samenvatting en conclusie

In dit artikel hebben we bekeken of, en hoe nauwkeurig, je pianonoten met andere instrumenten kunt spelen.

Om het nog eens samen te vatten, is hier de korte gids:

1: In principe is het mogelijk om pianobladmuziek met andere instrumenten te gebruiken.

2: Eerst moet je nagaan of je instrument in bass clef of in treble clef geschreven is.

3: Dan moet je (als je instrument in bass clef speelt) kijken welke hand de melodie op de piano speelt (99% de rechter).

4: Nu moet je ervoor zorgen dat je alleen deze stem speelt (als je de melodie wilt spelen, natuurlijk).

Nu ben je klaar en kun je de pianobladmuziek voor jezelf gebruiken!

Als je wilt weten of je een gitaarversterker op een elektrische piano kunt aansluiten, kun je op deze link klikken.